برجام در انتظار اصلاحات
بيش از يك سال از توافق برنامه جامع اقدام مشترك (برجام) از سوى جمهوري اسلامى ايران و كشورهاى عضو ١+٥ مي گذرد و در اين مدت اظهارنظر‌ها وارزيابي‌هاي متعددي در زمينه تعيين برندگان و بازندگان برجام در داخل و خارج از كشور صورت گرفته است.
با توجه به اينكه توافق برجام با رويكرد برد- برد بين ايران و 6 قدرت بزرگ جهانى صورت پذيرفته، داراي نكات مثبت و منفي مختص به خود است و از منظر گوناگون اقتصادي و سياسى داراي برندگان و بازندگانى است.
در طول مدت سپرى شده از زمان توافق در داخل كشور، به‌رغم تایيد آن توسط كليه مراجع قانوني در كشور، به‌جاى استفاده از ظرفيت‌هاى ايجاد شده در پرتو توافق و همچنين پرداختن به مسائل و موضوعات اساسي اقتصاد كشوركه بعضا هيچ ارتباطى به تحريم‌ها نداشته از قبيل ركود و بيكارى، ايجاد محيط مطلوب براى كسب وكار، اصلاح ساختار اقتصادى، فراهم کردن بسترهای لازم براي فعاليت‌هاى اقتصادى مولد و پايدار، اصلاح قوانین و... بيش از اندازه به مساله برجام و حواشى آن پرداخته شده و ضمن برخوردهاي جناحى و سياسى بيهوده با آن موجب اتلاف وقت و منابع كشور شده است. بر این اساس موارد زیر بيانگربخشي ازموقعيت‌های ويژه‌اى است که در سایه نتایج برجام برای کشور به‌دست آمده است.
از منظر بين‌المللى يكى از برندگان اصلي توافق برجام مردم ايران هستند؛ چراكه پس از سال‌ها ايستادگي، پايداري و تحمل سختى‌هاى دوران تحريم موفق به اثبات حقانيت، صلح‌آميز بودن و به رسميت شناخته شدن برنامه و فعاليت‌هاي هسته‌اى خود در نظام بين‌الملل شده و موجب تغيير نگرش جهانى نسبت به ايران و برداشته شدن ايران‌هراسى و ارائه چهره واقعى و صلح‌طلب از كشورمان و پايان دادن به انزوای بين‌المللى است. اين در حالى است كه به زعم برخى از كارشناسان خارجى كه اين توافقنامه را يك توافقنامه بزرگ ناميده و برنده اصلي آن را ايران می‌دانند و بازندگان و شكست‌خوردگان آن را کشورهایی که مانع رسيدن ايران به حقوق قانوني خود بودند، ازجمله آمریکا و همپیمانانش در منطقه. چرا كه اين توافقنامه منجر به تغییر توازن قدرت در منطقه، به نفع ایران شد.
از منظر داخلي در طول دوران تحريم به‌دليل وجود محدوديت‌هاي فراوان براي مبادلات مالي و كالایي بين ايران و ساير كشورها، فعاليت‌هاي غيرشفافى در اقتصاد كشور براى رفع محدوديت‌های ناشي از تحريم‌ها صورت پذيرفت كه منجر به شكل‌گيرى و گسترش اقتصاد زيرزميني در كشور شده است و اين مهم موجب شد بخش زيادي از منابع و فرصت‌هاى كشور به هدر رود كه بابرداشته شدن تحريم‌ها ضمن جلوگيري از گسترش و توسعه اين بخش در اقتصاد كشور به مرور نسبت به حذف آن از بدنه اقتصادي كشور اقدام و فضا براى توسعه بخش‌هاي شفاف و روشن اقتصادي كشور فراهم شد.
پس از برجام با تقويت روابط اقتصادى و سياسى كشور با واردكنندگان نفت، زمينه افزايش صادرات و بازگشت ايران به سهميه صدور نفت خود در اوپك فراهم شد، به نحوى كه موجب شد كشور پس از چند سال، تولید نفت خود را افزايش داده و جایگاه خود را در میان کشورهای صادرکننده نفت خام بازیابد.
در چنين شرايطي، با رفع تحريم صادرات نفت، از يك سو شركاى تجاری و خريداران نفت ايران منتفع شدند و از سوى ديگر پررنگ شدن حضور ايران در بازارهاى بين‌المللى، سبب تاثيرپذيرى ساير كشورهای صادركننده نفت شد، به‌طوري كه برخى از اين كشورها در دوره عدم حضور كشورمان توانسته بودند حداكثر استفاده را ببرند.
در نهايت با برداشته شدن تحريم و افزايش اميد و انگيزه در جامعه و فعالان اقتصادى، با توسعه روابط بين‌المللى زمينه تقویت جایگاه اقتصادی ایران در منطقه فراهم و فرصت‌های تجاری و سرمایه‌گذاری جدیدی ايجاد و از هدررفت منابع و فرصت‌ها جلوگيري به‌عمل آمد و منجر به بهبود چشم‌انداز اقتصادی كشور برای حركت به سمت رشد و توسعه پايدار شد تا بتوان در سايه آن اصلاحات اقتصادی را به انجام رساند.
نویسنده: عباس آرگون - عضو هیات نمایندگان اتاق ایران
با توجه به اينكه توافق برجام با رويكرد برد- برد بين ايران و 6 قدرت بزرگ جهانى صورت پذيرفته، داراي نكات مثبت و منفي مختص به خود است و از منظر گوناگون اقتصادي و سياسى داراي برندگان و بازندگانى است.
در طول مدت سپرى شده از زمان توافق در داخل كشور، به‌رغم تایيد آن توسط كليه مراجع قانوني در كشور، به‌جاى استفاده از ظرفيت‌هاى ايجاد شده در پرتو توافق و همچنين پرداختن به مسائل و موضوعات اساسي اقتصاد كشوركه بعضا هيچ ارتباطى به تحريم‌ها نداشته از قبيل ركود و بيكارى، ايجاد محيط مطلوب براى كسب وكار، اصلاح ساختار اقتصادى، فراهم کردن بسترهای لازم براي فعاليت‌هاى اقتصادى مولد و پايدار، اصلاح قوانین و... بيش از اندازه به مساله برجام و حواشى آن پرداخته شده و ضمن برخوردهاي جناحى و سياسى بيهوده با آن موجب اتلاف وقت و منابع كشور شده است. بر این اساس موارد زیر بيانگربخشي ازموقعيت‌های ويژه‌اى است که در سایه نتایج برجام برای کشور به‌دست آمده است.
از منظر بين‌المللى يكى از برندگان اصلي توافق برجام مردم ايران هستند؛ چراكه پس از سال‌ها ايستادگي، پايداري و تحمل سختى‌هاى دوران تحريم موفق به اثبات حقانيت، صلح‌آميز بودن و به رسميت شناخته شدن برنامه و فعاليت‌هاي هسته‌اى خود در نظام بين‌الملل شده و موجب تغيير نگرش جهانى نسبت به ايران و برداشته شدن ايران‌هراسى و ارائه چهره واقعى و صلح‌طلب از كشورمان و پايان دادن به انزوای بين‌المللى است. اين در حالى است كه به زعم برخى از كارشناسان خارجى كه اين توافقنامه را يك توافقنامه بزرگ ناميده و برنده اصلي آن را ايران می‌دانند و بازندگان و شكست‌خوردگان آن را کشورهایی که مانع رسيدن ايران به حقوق قانوني خود بودند، ازجمله آمریکا و همپیمانانش در منطقه. چرا كه اين توافقنامه منجر به تغییر توازن قدرت در منطقه، به نفع ایران شد.
از منظر داخلي در طول دوران تحريم به‌دليل وجود محدوديت‌هاي فراوان براي مبادلات مالي و كالایي بين ايران و ساير كشورها، فعاليت‌هاي غيرشفافى در اقتصاد كشور براى رفع محدوديت‌های ناشي از تحريم‌ها صورت پذيرفت كه منجر به شكل‌گيرى و گسترش اقتصاد زيرزميني در كشور شده است و اين مهم موجب شد بخش زيادي از منابع و فرصت‌هاى كشور به هدر رود كه بابرداشته شدن تحريم‌ها ضمن جلوگيري از گسترش و توسعه اين بخش در اقتصاد كشور به مرور نسبت به حذف آن از بدنه اقتصادي كشور اقدام و فضا براى توسعه بخش‌هاي شفاف و روشن اقتصادي كشور فراهم شد.
پس از برجام با تقويت روابط اقتصادى و سياسى كشور با واردكنندگان نفت، زمينه افزايش صادرات و بازگشت ايران به سهميه صدور نفت خود در اوپك فراهم شد، به نحوى كه موجب شد كشور پس از چند سال، تولید نفت خود را افزايش داده و جایگاه خود را در میان کشورهای صادرکننده نفت خام بازیابد.
در چنين شرايطي، با رفع تحريم صادرات نفت، از يك سو شركاى تجاری و خريداران نفت ايران منتفع شدند و از سوى ديگر پررنگ شدن حضور ايران در بازارهاى بين‌المللى، سبب تاثيرپذيرى ساير كشورهای صادركننده نفت شد، به‌طوري كه برخى از اين كشورها در دوره عدم حضور كشورمان توانسته بودند حداكثر استفاده را ببرند.
در نهايت با برداشته شدن تحريم و افزايش اميد و انگيزه در جامعه و فعالان اقتصادى، با توسعه روابط بين‌المللى زمينه تقویت جایگاه اقتصادی ایران در منطقه فراهم و فرصت‌های تجاری و سرمایه‌گذاری جدیدی ايجاد و از هدررفت منابع و فرصت‌ها جلوگيري به‌عمل آمد و منجر به بهبود چشم‌انداز اقتصادی كشور برای حركت به سمت رشد و توسعه پايدار شد تا بتوان در سايه آن اصلاحات اقتصادی را به انجام رساند.
نویسنده: عباس آرگون - عضو هیات نمایندگان اتاق ایران
آخرین اخبار
