۵ فیلمی که در دولت یازدهم توقیف شدند

دیگر همه ماجرا توقیف «عادت نمی‌کنیم» و نامه دادستانی تهران به وزارت ارشاد را می‌دانند. نامه‌ای که یک هفته پس از تشکیل دادگاه تهیه‌کنندگان سه فیلم اکران اول نوروز که تیزر فیلم‌هایشان از شبکه جم پخش شد،علنی شد و بلافاصله یک توقیف دیگر در کارنامه مدیریت ایوبی به تثبت رسید. «عادت نمی‌کنیم» را می‌توان جدیدترین قربانی سیاست انفعالی سازمان سینمایی در مقابل تصمیمات نهادهای دیگر برای سینما دانست.

به گزارش صدای ایران به نقل از  دیباچه؛ در حالی که پخش تیزر تبلیغاتی فیلم‌های سینمای ایران به شبکه‌های ماهواره‌ای رونق بخشیده و روز به روز بر تعداد مخاطبان‌اش می‌افزاید؛ برای خودِ فیلم و سازنده‌گانش دردسرساز شده و حتی تهیه‌کننده‌های سینمایی را به دادگاه کشانده است. در حالی که روزانه چندین خبر مبنی بر تشکیل جلسه فوری بین اهالی سینما و مدیران سینمایی برای حل این مشکل به گوش می‌رسید، «آااادت نمی‌کنیمِ» ابراهیم ابراهیمیان از پرده پایین کشیده شد تا ماجرا ابعاد جدی‌تری به خود بگیرد. عده‌ای از هزینه‌های عجیب‌غریب تلویزیون و حمایت نشدن‌شان از سوی رسانه ملی سخن می‌گویند و از طرفی شرایط مساعد برای دیده شدن در شبکه‌های ماهواره‌ای را دلیل میل پیدا کردن تهیه‌کننده‌ها به شبکه‌های ماهواره‌ای اعلام می‌کنند. از طرفی اهالی سینما معتقدند که وزرات ارشاد باید پای مجوزهایی که داده است بایستد و از سینماگران در مقابل اعتراض‌ها و دستورات غیر سینمایی حفاظت کند. خواسته‌ای که تا کنون محقق نشده است. در ادامه نگاهی داشته‌ایم به فیلم‌هایی که در دوران ریاست حجت‌الله ایوبی (رئیس سازمان سینمایی) در دولت تدبیر و امید ساخته و مجوز گرفته‌اند، اما بنا بر دلایلی غیرسینمایی و فشارهایی از خارجِ فضای سینما، توقیف شده‌اند…

رویه توقیف فیلم‌های مجوز دار با «عصبانی نیستمِ» درمیشیان، آغاز شد. این فیلم در دوره سی‌ودوم فیلم فجر با پانزده دقیقه سانسور، نمایش داده شد، اما باز هم نتوانست مخالفانش را قانع کند و کار به جایی رسید که سیمرغ‌های «عصبانی نیستم» را به فیلم‌های دیگر دادند و درمینشیان را مجبور کردند تا دست فیلمش را بگیرد و از بخش مسابقه برود بیرون! فرامرز قریبیان که یکی از داورهای آن دوره جشنواره بود، ماجرا را افشا کرد و مانند دیگر داوران، مقابل حکمی که از سوی مراجع غیرسینمایی به برگزارکننده‌گان تحمیل شده بود، سکوت نکرد! سیمرغ بهترین بازیگر نقش اصلی در حالی به رضا عطاران تعلق گرفت که خودش فردای مراسم در مصاحبه‌ای گفت: «این سیمرغ متعلق به نوید محمدزاده بود!» درمیشیان در مقابل تمام اتفاق‌ها سکوت کرد و هیچ نگفت…

چند ماه بعد از جشنواره، قرارداد نمایش عمومی «عصبانی نیستم!» با بیست دقیقه سانسور دیگر _ این فیلم طی دو مرحله، سی و پنج دقیقه سانسور شد! _ در شورای صنفی نمایش ثبت شد تا فیلم بتواند به نمایش عمومی درآید. پس از مدتی پای نماینده‌گان مجلس به ماجرا باز شد و تهدید به استیضاح وزیر ارشاد نتیجه داد و فیلم توقیف شد تا رئیس کمیسون فرهنگی مجلس شورای اسلامی در مصاحبه‌ای رسمی اعلام کند: توقیف این فیلم توافق مجلس و دولت است و «عصبانی نیستم» هیچ‌گاه در ایران به نمایش در نخواهد آمد.

فیلمی که پروانه نمایش آن در همین دولت صادر شده بود با عقب‌نشینی دولت برابر گروه‌های افراطی اکران نشد تا پروانه‌های صادر شده از سوی وزارت ارشاد، کاغذپاره‌ای بیش نباشد.

آخرین ساخته کیانوش عیاری هم، دچار سرنوشتی مشابه «عصبانی نیستم» شد و پروانه نمایشش با اعتراض و تهدیدهای گروه‌ای افراطی باطل شد. البته با این تفاوت که این «خانه پدری» دو روز در گروه محدود هنر تجربه نمایش داده شد و خیلی زود از پرده نماش پایین کشده شد تا بار دیگر وزارت ارشاد مقابل مخالفانش، پرچم تسلیم را بالا ببرد و پشت کند به سینما و سینماگرانی که تنها امیدشان، مسئولان سینمایی و در راس آن‌ها وزارت ارشاد است.

امیرحسین علم‌الهدی در گفت‌وگویی از وزارت ارشاد انتقاد کرد: «دو روز از اکران فیلم گذشته است که فیلم را به زور پایین می‌کشند! به نظرم، ارشاد قادر به تحليل شرايط موجود نیست. معلوم نیست چند ساعت قبل از اکران فیلم چه اخباری به دست‌شان می‌رسد که قبل از اکران از آن بی‌خبر بوده‌اند؟! بعيد مي‏دانم حضور چندصدنفر جلوي وزارت ارشاد باعث توقف نمايش فيلم باشد. آيا نمي‏‌شد نمايش فيلم را قبل از به اكران درآمدنش به تعويق انداخت؟ چه‌طور با نمایش دادن فیلمی در چند سیانس و جلوگيري از ادامه اكران، مي‌توانید ادعا کنید که به دنبال سينما هستید؟!»

«خانه پدری» هم کنار «عصبانی نیستم» و چند فیلم دیگر توی کمد سازمان سینما خاک می‌خورد، اما کیانوش عیاری باز هم بی‌کار ننشست و پروژه دیگر را شروع کرد اما اخباری از توقف «کاناپه» منتشر شد تا این کارگردان بزرگ کشورمان همچنان محروم از شرایط طبیعی فیلمسازی در کشورش باشد.

«رستاخیزِ» احمدرضا درویش در جشنواره فجر سی‌ودوم، توانست برای یازده سیمرغ نامزد شود و در نهایت هشت سیمرغ این جشنواره از جمله سیمرغ مهم بهترین فیلم و بهترین کارگردانی را برنده شود.

«رستاخیز» روایت‌گر روزهایی است که مردم کوفه با فرستادن نامه‌های بسیار زیاد، حسین بن علی را دعوت کردند تا در قیام ضد یزید، آن‌ها را یاری کنند. حر ابن ریاحی همراه با دو هزار سوار، مأمور می‌شوند سمت کاروان حسین‌ (ع) که در راه کوفه هستند، بروند و آن‌ها در کربلا محاصره کنند…

فیلم تاریخی/ مذهبی «رستاخیز» به دلیل اعتراض‌های چندین مداح از جریان اکران حذف شد! ماجرا از این قرار بود که تعدادی از مراجع تقلید با نشان دادن چهره حضرت عباس (ع) مخالف بودند. هرچند سازنده‌گان فیلم مدعی بودند که تنها نشان دادن چهره معصومین ممنوع است. منصور ارضی، عبدالرضا هلالی و مجید بنی‌فاطمه از مداحانی بودند که به اکران این فیلم واکنش منفی نشان دادند و اعتراض‌شان باعث شد تا وزارت ارشاد برای سومین بار در یک سال پای مجوزهایی که امضای‌شان کرده بود، نایستد و از موضع خود عقب‌نشینی کند. فیلم در روزهای گرم ماه تیر با وجود داشتن مجوزهای شرعی از علما و مراجع تقلید و مجوز قانونی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی به اکران عمومی درآمد اما ساعاتی پس از آن از پرده سینماها پایین کشیده شد…

اتفاق نادری که در مورد فیلم شهرام شاه‌حسینی افتاد: اعلام توقیف رسمی این فیلم در اخبار شبانگاهی شبکه سه سیما بود که پیش از این کم‌تر شاهد اعلام چنین خبری بودیم. مجری با نقل قولی از غلامرضا فرجی (سخنگوی شورای صنفی نمایش) «خانه دختر» را فیلمی غیراخلاقی معرفی کرد. جالب است که همزمان با اعلام این خبر، تیزر فیلم شاه‌حسینی در شبکه‌های مختلف تلویزیون پخش می‌شد!

خبر توقیف «خانه دختر» روزی منتشر شد که رییس سازمان سینمایی به بازدید پشت صحنه فیلم جدید رضا درمیشیان رفته بود و به کارگردان وعده اکران فیلم «عصبانی نیستم» در شرایط بهتری را داده بود! این شرایط، نه تنها مهیا نشد که «خانه دختر» هم در میان اعتراض‌های افراطی‌ها و مخالفان سینما، از اکران جا ماند و برای چهارمین بار مسئولین سینما، سینماگران را تنها گذاشتند…

تازه‌ترین ساخته ابراهیم ابراهیمیان در میان فشارها و تهدیدهای مسئولین قضایی کشور توقیف شد. در حالی که دلیل این توقیف، پخش تیزرهای تبلیغاتی این فیلم از شبکه ماهواره‌ای «GEM» اعلام شده بود؛ فیلم‌های دیگری مثل «ایستاده در غبار» و چندین فیلم دیگر هم در شبکه‌های ماهواره‌ای تبلیغ داشتند، اما «آااادت نمی‌کنیم» در میان تمام فیلم‌ها قربانی شد تا ترکش تهدیدهای دستگاه‌های قضایی به یکی از محصولات سینمایی خورده باشد. فیلم پس از چند روز اکران نسبتا موفق، ناگهان توقیف شد تا پنجمین فیلم تولید شده در سینمای کشورمان باشد که با وجود مجوز ساخت و اکران از وزارت ارشاد ، توقیف می‌شود.