یکی دیگر از اخبار خوشحال کننده سینما در این سال درخشش فیلم «چهارشنبه ۱۹ اردیبهشت» در جشنواره فیلم ونیز بود.
صدای ایران - برای خواندن قسمت اول "سینما و تلویزیون در سالی که گذشت" (اینجا) و برای خواندن قسمت دوم (اینجا) و برای خواندن قسمت سوم (اینجا) و برای خواندن قسمت چهارم (اینجا) را کلیک کنید.
حضور موفقیت آمیز «چهارشنبه ۱۹ اردیبهشت» در جشنواره ونیز
یکی دیگر از اخبار خوشحال کننده سینما در این سال درخشش فیلم «چهارشنبه ۱۹ اردیبهشت» در جشنواره فیلم ونیز بود.
جشنواره فیلم ونیز قدیمی‌ترین جشنواره سینمایی دنیا و یکی از بزرگترین جشنواره‌های سینمایی جهان است. این جشنواره نخستین بار در سال ۱۹۳۲ میلادی برگزار شد و در کنار جشنواره‌هایی چون کن و برلین از مهمترین رخدادهای سینمایی اروپا و جهان به شمار می‌آید. هفتادودومین جشنواره فیلم ونیز نیز یازده تا بیست ویکم شهریورماه برگزار شد. «چهارشنبه ۱۹ اردیبهشت» تنها نماینده سینمای ایران در جشنواره فیلم ونیز و در بخش افق‌های این جشنواره حضور داشت که توانست جایزه منتقدان بین المللی جشنواره فیلم ونیز را دریافت کند.
«چهارشنبه، 19 اردیبهشت» اولین تجربه کارگردانی فیلم بلند داستانی وحید جلیل وند بازیگر، مستندساز و دانش‌آموخته رشته سینمای داستانی، درباره یک اقدام خیرخواهانه برای کمک به خانواده‌ای فقیر در تهران است که پیامدهایی ناخواسته دارد. جلیلوند خود در فیلم «چهارشنبه، 19 اردیبهشت» نقشی ایفا کرده است و نیکی کریمی، امیر آقایی، شاهرخ فروتنیان و برزو ارجمند نیز در میان بازیگران این فیلم هستند. این فیلم برای اولین بار در سی و سومین جشنواره فیلم فجر به روی پرده رفت و با بازخوردهای مناسب از سوی منتقدین و مخاطبان روبه¬رو شد و در بخش نگاه نو جایزه بهترین فیلم و کارگردانی را کسب کرد.
نمایش این فیلم در ونیز با استقبال منتقدان مواجه شده بود. دبورا یانگ منتقد سرشناس نشریه سینمایی هالیوود ریپورتر فیلم «چهارشنبه 19 اردیبهشت» را درخشش سینمای نوع دوست و باکیفیت ایران دانسته است و در مطلبی نوشت:«گرچه داستان فیلم بسیار اندوه¬آور است اما بازی‌های قدرتمند، آن را از حالات احساسی اغراق‌آمیز دور می‌کند.» وی معتقد بود که نیکی کریمی یکی از بهترین و پخته‌ترین بازی‌هایش را در این فیلم در نقش یک زن کارگر و مادر ایفا کرده است.
نمایش موفق فیلم «چهارشنبه، 19 اردیبهشت» در جشنواره فیلم ونیز 2015 موجب شد که چندین قرارداد برای نمایش این فیلم در سالن‌های سینمای اروپا بسته شود و این اثر سینمایی در کشورهای ایتالیا، هلند، بلژیک و ترکیه به فروش برسد.
ماجرای «هفت»
پاییز سال 1388 نخستین‌بار ساخت برنامه‌ای با محوریت بررسی مسائل روز سینمای ایران مطرح شد؛ این پیشنهاد از سوی علاقه‌مندان سینما با استقبال خوبی مواجه شد. فریدون جیرانی با تمامی مخالفت‌ها و موافقت‌هایی که برای حضور در برنامه هفت وجود داشت، در مقام سردبیر و مجری این برنامه، بسیاری از مباحث پرچالش سینمای ایران را هدایت کرد. برنامه هفت با اجرای فریدون جیرانی بعد از سه‌سال از آغاز پخش، متوقف و اعلام شد که شخص دیگری اجرای برنامه را ادامه خواهد داد. فریدون جیرانی درباره دلایل قطع همکاری با هفت می گوید: «در ابتدای برنامه هفت به طرفداری از شمقدری و تیم ایشان و جامعه صنفی تهیه‌کنندگان و مخالفت با خانه سینما متهم شدیم. در انتهای برنامه از طرف جامعه صنفی تهیه‌کنندگان و دیگر دوستانی که آنجا بودند به این متهم شدیم که طرفدار خانه سینما و طیف روشنفکری هستیم. ما نه طرفدار جامعه صنفی تهیه‌کنندگان بودیم و نه طرفدار خانه سینما؛ قصد داشتیم که در وسط بایستیم و هم جامعه صنفی تهیه‌کنندگان و هم خانه سینما را نقد کنیم. اما فضا به نحوی بود که اگر وسط قرار می‌گرفتی، تو را قبول نمی‌کردند و هیچ‌کس نمی‌پذیرفت که تو جزء هیچ‌کدام نیستی.»
بعد از خداحافظی گروه فریدون جیرانی از برنامه هفت، گزینه‌های بسیاری برای اجرای فصل دوم برنامه هفت پیشنهاد شد که در نهایت محمود گبرلو مجری برنامه هفت شد. نهم تیرماه ۱۳۹۱ برنامه هفت با اجرای گبرلو از شبکه سه پخش شد.
برای بسیاری اجرای این برنامه توسط آقای گبرلو غیرممکن به نظر می¬رسید. گبرلو تا پیش از اجرای هفت، با سابقه مطبوعاتی و نقدنویسی در میان اهالی سینما شناخته شده بود. انتقادهایی از سوی برخی از اهالی سینما و منتقدان به اجرای ایشان مبنی بر اینکه وی در هدایت بحث‌های چالشی خیلی موفق نیست یا محافظه‌کاری زیادی در گفته‌هایش وجود دارد، صورت گرفت. با تغییر مدیریت سازمان صدا و سیما و به تبع آن شبکه‌های مختلف، زمزمه‌های تغییر و تحول در هفت هم شنیده شد. تعطیلی سه هفته‌ای برنامه شایعه را پررنگ‌تر کرد؛ ولی محمود گبرلو تعطیلی برنامه را به خاطر مناسبت‌های مذهبی دانست و گفت که از ماه دوم تابستان این برنامه با قوت بیشتر به کار خود ادامه خواهد داد. اما شایعات رنگ واقعیت گرفت و گبرلو از هفت رفتنی شد.
زمانی که زمزمه بلند شدن محمود گبرلو از روی صندلی هفت شنیده شد، هیچ کس گمان نمی‌کرد بهروز افخمی به جای او روی آن صندلی بنشیند. کارگردانی که تا به حال نشستن روی صندلی‌های بسیاری را تجربه کرده است؛ از صندلی نمایندگی مجلس گرفته تا صندلی کارگردانی. تفاوت عمده این دوره با دوره های پیشین در نوع پخش برنامه است. تا پیش از اجرای آقای افخمی برنامه هفت به صورت زنده نمایش داده می شد؛ اما از زمان اجرای ایشان، برنامه به صورت ضبط شده پخش می شد. صراحت و بی-پرده بودن هنرمندان این برنامه در بازگو کردن مشکلات سینمای ایران آن هم در برنامه¬ای زنده که امکان سانسور در آن وجود نداشت، صدا و سیما را بر آن داشت تا سری جدید آن با اجرای بهروز افخمی به شکل ضبط شده باشد. بهروز افخمی نیز از زنده نبودن این برنامه حمایت کرد.
علاقه مجری هفت به حواشی موجب شد که این برنامه از همان ابتدا روند حاشیه ای داشته باشد و هنرمندان دائما به آن انتقاد داشته باشند؛ انتقادهایی از قبیل اینکه این برنامه نه تریبون اهالی سینمای ایران، که تریبون محفل خودساخته آقای افخمی و دوستانشان است و اینکه آقای افخمی دوربين صداوسيما را با دوربين شخصي خود اشتباه گرفته و منويات خودش را به خورد مخاطب میدهد گوشه ای از انتقدهاست.
اسعدیان کارگردان سینمای ایران آبان¬ماه در نامه¬ای سرگشاده به رئیس سازمان صدا و سیما، ضمن مسموم دانستن فضای برنامه هفت اشاره داشت که بهروز افخمی او را از طریق ارسال پیامک تهدیدآمیز، برای حضور در این برنامه دعوت کرده است و گفته است که "اگر در برنامه حضور پیدا نکنی، مصاحبه شما را با شبکه خبر به صورت کامل پخش می‌کنیم. این کارگردان در پایان خطاب به سرافراز نسبت به نحوه دعوت که به تعبیر او "دعوتی تهدید آمیز" بوده، گلایه کرده است و خواستار توجه رئیس سازمان صدا و سیما نسبت به این مسأله شده است. اما بهروز افخمی، مجری و تهیه‌کننده هفت در گفتگو با تسنیم، به نامه اسعدیان این گونه پاسخ داد: «آقای اسعدیان در برنامه «شهر فرنگ» شبکه خبر حرف‌هایی زده که حیرت‌انگیز است و نشان از همراهی و همکاری ایشان با سیاست‌های ورشکسته آقای ایوبی دارد و ایشان به عنوان سخنگوی کانون کارگردان‌ها، موظف به پاسخگویی درباره حرف‌های جنجالی در آن برنامه بودند؛ ولی به دلیل اینکه جواب تلفن را نمی‌دادند، برای وی پیامک ارسال کردم؛ البته پیامک‌هایی که من فرستادم با لحن دوستانه و براساس دوستی و روابط قدیمی بود.
ماجرای فیتیله ای ها
برنامه‌ی «فیتیله» که از پر طرفداران ترین برنامه های سالهای اخیر تلویزیون در بین کودکان و نوجوانان و حتی بزرگسالان است در سال گذشته ناخواسته دچار حاشیه¬ای شد که تا مدتها جنجال¬برانگیز بود.
این برنامه ترکیبی شامل آیتم‌های نمایشی و کلیپ‌های شاد با موضوعیت کودک و خانواده بود. محمد مسلمی، علی فروتن و حمید گلی در نقش مجری ـ بازیگر با این برنامه همکاری داشتند.
جنجال‌های حول و حوش برنامه تلویزیونی «فیتیله» از جمعه ۱۵ آبان با پخش یک آیتم طنز با شخصیت‌های آذری زبان شروع شد. در یکی از آیتم‌های فیتیله به نام «هتل فیتیله‌ای»، پدر و پسر ترک‌زبانی قصد ترک زودهنگام هتل را دارند و علت آن را نیز به صورت دست‌وپاشکسته و هم ترکی و هم فارسی بوی بدی اعلام می‌کنند که از اتاق آنها استشمام می‌شود. مدیر پذیرش هتل هم بعد از بررسی متوجه می‌شود که فرزند این مسافر به‌اصطلاح ترک‌زبان، به‌جای استفاده از مسواک از فرچه توالت برای شستن دهان خود استفاده کرده است و این بوی بد نیز از دهان این کودک متصاعد می‌شود. این اتفاق ناراحتی ترک‌زبان‌ها را در پی داشت.
این قسمت از برنامه به سرعت در شبکه‌های اجتماعی دست به دست چرخید و موجی از اعتراض‌ها علیه این برنامه تلویزیونی و به تبع آن مسئولان صدا و سیما را به راه انداخت؛ اما این واکنش ها تنها به اظهار نظرها در شبکه های مجازی ختم نشد و فشار نظرات مختلف در فضاهای مجازی استاندار آذربایجان شرقی را وادار به موضع¬گیری کرد. مسعود پزشکیان، نماینده مردم تبریز، آذرشهر و اسکو در مجلس شورای اسلامی نیز خواستار توقیف این برنامه شد.
دو روز بعد از پخش برنامه(۱۷ آبان)، صدا و سیما در واکنش به این اتفاق در یک اطلاعیه خطای پیش‌آمده در برنامه فیتیله را علیرغم پربیننده بودن این برنامه و سهوی بودن این خطا، تخلفی قابل پیگیری دانست. سه روز بعد محمدرضا جعفری جلوه، مدیر شبکه دو در گفتگو با خبرگزاری صدا و سیما، از هموطنانی که خاطرشان مکدر شده بود، عذرخواهی کرد و از انجام اقداماتی در جهت جبران این اشتباه خبر داد. وی سپس طی نامه‌هایی جداگانه، مدیر گروه کودک و نوجوان و مدیر پخش این شبکه را توبیخ و جانشین مدیر پخش و مسئول نظارت نهایی برنامه‌های شبکه دو سیما را برکنار کرد. رئیس سازمان صدا و سیما نیز ضمن ابراز تأسف عمیق از خطا و سهل‌انگاری غیرقابل گذشت، از برکناری دو نفر از عوامل تولید و ممنوع‌التصویری سه مجری برنامه فیتیله خبر داد.
علیرضا آقایی تهیه کننده برنامه فتیله هم دو روز بعد از پخش برنامه نسبت به اعتراضات پس از پخش برنامه واکنش نشان داد و از سوء تفاهم به وجود آمده عذرخواهی کرد. محمد مسلمی کارگردان برنامه فیتیله که خود آذری‌زبان است، نیز دراین¬باره گفت: بارها در این برنامه و حتی در سریال «عکاس‌خانه» لهجه آذری داشتهام و همیشه به ادبیات، فرهنگ و فهم مردمم ایمان داشتهام. من خودم آذری‌زبان هستم، چطور می‌توانم به خودم و قومی که به آن تعلق دارم توهین کنم.» به گفته این کارگردان، ممکن است در جریان ۲۴ سال فعالیت هنری، اشتباهی رخ بدهد، اما به این معنا نیست که جریان خاصی در پس آن نهفته باشد. وی اعتراضات و واکنش¬ها را سیاسی و دست¬مایه عده¬ای دانست که از آن به‌عنوان ابزاری برای تبلیغات خودشان استفاده می¬کنند و از این روند که موجب تعطیلی برنامه شده است، ابراز تاسف کرد. بعد از چند ماه از این حادثه جمع زیادی از هنرمندان مطرحی چون پرویز پرستویی، فاطمه معتمدآریا، داود میرباقری، داریوش ارجمند در حمایت از عوامل برنامه «فیتیله»، نامه‌ای را به رئیس سازمان صدا و سیما نوشتند و خواهان بخشش اشتباه سهوی عوامل فیتیله و بازگشت آنان به تلویزیون شدند. باید منتظر ماند و دید آیا در سال 95 شاهد بازگشت عموهای فتیتیله¬ای به تلویزیون خواهیم بود؟
توهین به فاطمه معتمد آریا
یکی دیگر از حوادث ناخوشایند سیما در سال 94 حادثه¬ای بود که برای فاطمه معتمدآریا پیش آمد. فاطمه معتمدآریا در روز چهارم بهمن به همراه كارگردان و ديگر عوامل فيلم «يحيي سكوت نكرد» براي نمايش اين فيلم در كاشان و برگزاري جلسه پرسش‌وپاسخ راهي اين شهر می¬شوند. اين سفر و حضور فاطمه معتمدآريا با اعتراض عده‌اي همراه شد؛ اعتراضي كه در بخشي از آن حتي الفاظ نامناسبي در مورد اين بازيگر به كار برده شد. و فيلم در مجتمع سينمايي كاشان همراه با تدابير شديد امنيتي به نمايش درآمد.
كاوه ابراهيم‌پور (كارگردان فيلم يحيي سكوت نكرد) كه همراه با معتمدآريا در کاشان حضور داشت، در گفتگویی با آرمان در نقل حادثه مي‌گويد: «هنگامي كه مي‌خواستيم وارد سالن شويم جمعيتي نزديك به ۵۰ - ۶۰ نفر در جلوي در سينما تجمع كرده بودند و با عصبانيت تمام عليه فيلم و خانم معتمدآريا شعار مي‌دادند و خواستار خروج ما از شهر بودند. به همين دليل ما مجبور شديم از در پشتي سالن وارد سينما شويم. زماني كه اين گروه متوجه شدند ما قصد ورود به سالن را داريم، به ما حمله كردند و الفاظ به‌شدت زشت و نادرستي به ما گفتند. آنها به من و خانم معتمدآريا ناسزاهايي مي‌گفتند كه تاكنون نشنيده بودم؛ اما با كمك نيروي انتظامي سرانجام توانستيم وارد سالن شويم. بعد از نمايش فيلم، جلسه نقد و بررسي برگزار شد. در زمان برگزاري، باوجود آن‌كه جمعيت زيادي در داخل سالن مشتاقانه حضور پيدا كرده بودند، گروه زيادي نيز در بيرون سالن با صداي بلند فحاشي مي‌كردند و به‌شدت تلاش داشتند داخل سالن شده و نظم جلسه را به‌هم بريزند كه با درايت نيروي انتظامي و مديريت آنها اين امر رخ نداد.
از ديگر حاشيه‌هاي حضور معتمدآريا در كاشان واكنش امام جمعه كاشان به حضور او در اين شهر بود كه عزاي عمومي اعلام كرد و گفت: «همگان بدانند كاشان به دليل جايگاهي كه در تشيع و در طول تاريخ داشته، تحمل برگزاري مجالس لهو و لعب را ندارد.
در پي اين اتفاقات موجي از حمايت جمعي بازيگران و اهالي سينما در شبكه‌هاي اجتماعي به راه افتاد؛ حتي عده‌اي هم با انتشار نامه‌اي رسمي نسبت به اين ماجرا واكنش نشان دادند.
انجمن بازيگران سينماي ايران در اعتراض به رفتار صورت گرفته با فاطمه معتمدآريا بیانیه¬ای صادر کرد. در بخشي از اين بيانيه آمده است: «بسيار تأسف‌انگيز است، زماني كه سينماي ملي و شريف ما با قدرت تمام در جشنواره‌هاي بين‌المللي بالا‌ترين افتخارات را به خود اختصاص داده و درست هنگامي كه كشورمان در عرصه‌هاي جهاني گام‌هاي بزرگ و نويني برداشته و دنيا به نگرشي واقع‌بينانه از فرهنگ اصيل و عميق ايراني اشراف يافته است، عده‌اي خودسر در حركتي كاملا غيرقانوني در مراسمي كاملا قانوني و رسمي در شهر كاشان به سركار خانم فاطمه معتمدآريا حمله‌ور شده و ايشان را با الفاظ ركيك و بي‌شرمانه‌اي مورد اهانت قرار داده‌اند.» اين انجمن با محكوم كردن چنين اتفاقي خواهان برخورد جدي و قانوني با عاملان اين حركت ناپسند و ايجاد شرايطي شده تا ديگر شاهد چنين بي‌حرمتي‌هايي به ساحت ارزشمند فرهنگ و هنر كشورمان نباشيم.
آخرین اخبار
