صدای ایران بررسی می کند؛
هنوز چند ماه از حادثه آتش سوزی ساختمان تازه تاسیس سلمان مشهد نمی گذرد که خبر حادثه ی فروریختن ساختمان پلاسکو در پنج شنبه گذشته و مهم تر از آن جان باختن پرسنل خدوم و از جان گذشته سازمان آتش نشانی شهر تهران این روزها هم وطنان کشورمان را اندوهگین و خانواده های معظم ایشان را داغدار و سیاه پوش کرده است. داغی که البته مانند آن را خانواده های معظم شهدا و جانبازان در مجاهدت فرزندان و همسرانشان در دوران جنگ تحمیلی تجربه کرده اند.
صدای ایران؛ محمد عابدی- هنوز چند ماه از حادثه آتش سوزی ساختمان تازه تاسیس سلمان مشهد نمی گذرد که خبر حادثه ی فروریختن ساختمان پلاسکو در پنج شنبه گذشته و مهم تر از آن جان باختن پرسنل خدوم و از جان گذشته سازمان آتش نشانی شهر تهران این روزها هم وطنان کشورمان را اندوهگین و خانواده های معظم ایشان را داغدار و سیاه پوش کرده است. داغی که البته مانند آن را خانواده های معظم شهدا و جانبازان در مجاهدت فرزندان و همسرانشان در دوران جنگ تحمیلی تجربه کرده اند.
بی شک نجات قریب به هزار نفر از شهروندان ساکن در مجتمع تجاری پلاسکو توسط نیروهای فداکار سازمان آتش نشانی به قدری ارزشمند است که جایگاه شهادت را نصیب ایشان ساخته است، اما سوالی که پاسخ آن جای تأمل دارد این است که آیا نتیجه ای همانند استقلال و عزت و آبادانی کشور که در سایه مجاهدت فرزندان این مرز و بوم در دوران دفاع مقدس حاصل شده است و مهم تر اینکه آیا نمی توانستیم با هزینه ای بسیار کمتر از داغ از دست دادن عزیزانمان به چنین ارزشی دست یابیم؟
قاعدتاً عوامل انسانی و غیرانسانی بسیاری موجب بروز این حادثه و شاید فاجعه شده اند که بررسی هر یک از عوامل در ابعاد گوناگون به منظور پیشگیری از تکرار این قبیل سوانح امری حیاتی است. و اما در این یادداشت ما به نقش صنعت فناوری اطلاعات در ابعاد فنی و صنعتی، اجتماعی و فرهنگی به منظور کاهش آسیب های جانی و مالی احتمالی در چنین بحران هایی اشاره خواهیم کرد.
1. بعد فنی و صنعتی
تأثیر بکارگیری فناوری اطلاعات در جهت افزایش امنیت و ایمنی و ومتعاقباً کاهش آسیب پذیری در بسیاری از صنایع و خدمات بر کسی پوشیده نیست. سازمان آتش نشانی یکی از نهادهایی است که نه تنها بکارگیری زیرساخت های سخت فزاری و نرم افزاری موجب تسهیل در ارائه خدمت رسانی آن می¬شود، بلکه کاهش خطرات مالی و جانی را در ازای این خدمت به دنبال خواهد داشت.
اگر حادثه پیش آمده در ساختمان پلاسکو را مبنای بحثمان قرار دهیم، از منظر فنی بهتر می بود از ابزارهای الکترونیکی سنجش لرزش و حرارت، تکنولوژی های تعیین موقعیت نیروهای انسانی در طبقات ساختمان مذکور به جای بی سیم و تلفن همراه برای اعلام موقعیت بهره می¬بردیم، چرا که نه تنها تشخیص اینکه مصدومین در چه سطحی و ابعادی از آوار قرار دارند را آسان¬تر می¬ساخت، بلکه اقدام متقابل را نیز تسهیل می بخشید.
حسگرهای نشانگر سلامت جسمانی افراد به جای زنده یاب ها، سامانه های ثبت مسیرهای دسترسی به مجروحین، امکان مخابره اطلاعات با سرورهای مرکزی، زیرسخت های ثبت لحظه ای رویداد و اطلاعات در صورت بروز حوادث و در نتیجه بهره گیری از داده کاوری این اطلاعات برای بهره مندی در تجربیات مشابه، تجهیزات تصویربرداری خودکار از فضای داخلی محل عملیات و حتی لحظه بروز حادثه و ارسال لحظه ای آن، ربات های هوشمند و امدادگر برای حمل کپسول های اکسیژن در محل های صعب العبور برای نجات مجروحین و حتی انجام پاره ای از خدمات به جای اعزام انسان¬ها در ساختمان، از دیگر تجهیزات و سامانه هایی هستند که باد اذعان نمود در سایه بکارگیری آن ها وسعت و شدت پیامدهای احتمالی کاهش خواهد یافت. از طرفی فقدان استاندادها و دستورالعمل¬های الزام¬آور برای احداث چنین بناهایی از منظر بکارگیری صنعت فناوری اطلاعات و ارتباطات از دیگر ملاحظاتی است که ضروری است نهادهای حکومتی و متولی امر بدان توجه ویژه¬ای داشته باشند.
الزام بکارگیری سامانه های مدیریت ساختمان (BMS) از فاز ابتدایی ساخت و یا تجهیز بناهای قدیمی از پیش ساخته-شده قاعدتاً در پیشگیری و یا کاهش خطرات ناشی از آتش سوزی و نظیر آن کمک شایانی خواهد داشت. نگهداری نسخ الکترونیکی اسناد مالی اعم از چک، سفته و دفاتر یادداشت مطالبات به واسطه بکارگیری فضاهای ذخیره سازی متمرکز، فناوری رایانش ابری با میزبانی نهادهای تجاری و مالی کشور، صندوق امانات الکترونیکی و نظیر آن نیز حجم آسیب¬های مالی و همینطور نگرانی¬ها را به طور چشمگیری کاهش می دهد.
2. بدیهی است بکارگیری افراد شایسته در تصدی مناسب دولتی مرتبط با توسعه شهری که آگاه به تکنولوژی روز و فناوری های نوین از جمله فناوری اطلاعات هستند، تأثیر بسزایی در ندوین و طراحی ساختارهای صحیح در جهت بکارگیری این فناوری ها در ساخت و سازهای شهری خواهد داشت. حال مشهود است که برخی از این مناصب در سایه مشارکت مردمی محقق می شود. یکی از زمینه های مشارکت مردم که نتیجه آن در مدیریت شهری نقش بسزایی دارد، حضور در انتخابات شوراهای شهر می باشد. افزایش آگاهی مردم در انتخاب افراد شایسته برای ورود به عرصه هایی همچون خدمت رسانی شهری و جلوه اجتماعی بخشیدن انتخابات شورای شهر به جای نگاه سیاسی و منفعت حزبی از وظایف مهم متولیان امر به شمار می¬رود.
اگرچه خدماتی که اعضای محترم دوره¬های فعلی و پیشین شورای شهر داده¬اند، غیر قابل انکار نیست، اما باید پذیرفت که انتخاب و حضور اعضایی متخصص در حوزه¬هایی از جمله صنعت فناوری اطلاعات و ارتباطات در شوراهای شهر با توجه به نقش این صنعت در توسعه شهری تأثیر بسزایی در جهت پیشگیری از این¬گونه حوادث در سایه انتخاب و انصاب افراد شایسته در شهرداری¬ها و همچنین تدوین لوایح و طرح¬های کارآمد در این راستا خواهد داشت.
زیرساخت های حمل و نقل هوشمند، خودروهای مجهز به فناوری های اطلاعاتی و ارتباطی، توسعه مراکز کنترل ترافیک شهری به منظور پیشگیری از اردحام ناوگان امدادرسانی در مسیرهای منتهی به محل وقوع حادثه از جمله طرح¬هایی است که بر اذهان متخصصین امر متأسفانه حضور کمرنگی نسبت به ورزشکاران و سیاسیون در تشکیل شوراهای شهر کشور دارند، متصور است.
3. بعد فرهنگی
یکی دیگر از چالش های فناوری اطلاعات و ارتباطات در بسیاری از کشورهای در حال توسعه از جمله ایران، نبود ساز و کارهای فرهنگی در بکارگیری این فناوری می باشد که متأسفانه کشور را در معرض صدمات جبران ناپذیری قرار داده است. بسیار دردناک است که در حادثه اخیر شاهد آن باشیم که تنها کاربرد گوشی های هوشمند و سایر ابزارهای مبتنی بر فناویر اطلاعات از منظر اغلب مردم، انتشار اخبار و تصاویر دلخراش از عوامل و محل وقوع رویداد تلخ فرو ریختن ساختمان پلاسکو و جانباختن نیروهای فداکار سازمان آتش نشانی شهرداری تهران باشد. بطوریکه حداقل پیامد این اقدام برخی از هم وطنان ازدحام بیش از حد سایر شهروندان ایجاد سربار ترافیکی و متأسفانه عدم خدمت رسانی به موقع نیروهای امدادگر از جمله اورژانس و احتمالاً جانباختن برخی از مجروحین در همین مدت مان می باشد. لذا در همین راستا، نقش دستگاه های حکومتی به خصوص رسانه های عمومی در فرهنگ سازی و ترویج رفتارهای صحح در فضای مجازی پس از این حادثه پررنگ تر می شود.
امید است بیش ار پیش شاهد بهره¬گیری از صنعت فناوری اطلاعات و ارتباطات در توسعه شهری هم در حوزه زیرساخت و هم در حوزه خدمات باشیم. همچنین شایسته است در ترویج فرهنگ صحیح استفاده از فضای مجازی و بسترهای اینترنتی اهتمام ورزیم بطوریکه رفتار و فرهنگ ما در این فضا مشابه تمدن اصیل ایرانی الگوی سایر جوامع شود.
بی شک نجات قریب به هزار نفر از شهروندان ساکن در مجتمع تجاری پلاسکو توسط نیروهای فداکار سازمان آتش نشانی به قدری ارزشمند است که جایگاه شهادت را نصیب ایشان ساخته است، اما سوالی که پاسخ آن جای تأمل دارد این است که آیا نتیجه ای همانند استقلال و عزت و آبادانی کشور که در سایه مجاهدت فرزندان این مرز و بوم در دوران دفاع مقدس حاصل شده است و مهم تر اینکه آیا نمی توانستیم با هزینه ای بسیار کمتر از داغ از دست دادن عزیزانمان به چنین ارزشی دست یابیم؟
قاعدتاً عوامل انسانی و غیرانسانی بسیاری موجب بروز این حادثه و شاید فاجعه شده اند که بررسی هر یک از عوامل در ابعاد گوناگون به منظور پیشگیری از تکرار این قبیل سوانح امری حیاتی است. و اما در این یادداشت ما به نقش صنعت فناوری اطلاعات در ابعاد فنی و صنعتی، اجتماعی و فرهنگی به منظور کاهش آسیب های جانی و مالی احتمالی در چنین بحران هایی اشاره خواهیم کرد.
1. بعد فنی و صنعتی
تأثیر بکارگیری فناوری اطلاعات در جهت افزایش امنیت و ایمنی و ومتعاقباً کاهش آسیب پذیری در بسیاری از صنایع و خدمات بر کسی پوشیده نیست. سازمان آتش نشانی یکی از نهادهایی است که نه تنها بکارگیری زیرساخت های سخت فزاری و نرم افزاری موجب تسهیل در ارائه خدمت رسانی آن می¬شود، بلکه کاهش خطرات مالی و جانی را در ازای این خدمت به دنبال خواهد داشت.
اگر حادثه پیش آمده در ساختمان پلاسکو را مبنای بحثمان قرار دهیم، از منظر فنی بهتر می بود از ابزارهای الکترونیکی سنجش لرزش و حرارت، تکنولوژی های تعیین موقعیت نیروهای انسانی در طبقات ساختمان مذکور به جای بی سیم و تلفن همراه برای اعلام موقعیت بهره می¬بردیم، چرا که نه تنها تشخیص اینکه مصدومین در چه سطحی و ابعادی از آوار قرار دارند را آسان¬تر می¬ساخت، بلکه اقدام متقابل را نیز تسهیل می بخشید.
حسگرهای نشانگر سلامت جسمانی افراد به جای زنده یاب ها، سامانه های ثبت مسیرهای دسترسی به مجروحین، امکان مخابره اطلاعات با سرورهای مرکزی، زیرسخت های ثبت لحظه ای رویداد و اطلاعات در صورت بروز حوادث و در نتیجه بهره گیری از داده کاوری این اطلاعات برای بهره مندی در تجربیات مشابه، تجهیزات تصویربرداری خودکار از فضای داخلی محل عملیات و حتی لحظه بروز حادثه و ارسال لحظه ای آن، ربات های هوشمند و امدادگر برای حمل کپسول های اکسیژن در محل های صعب العبور برای نجات مجروحین و حتی انجام پاره ای از خدمات به جای اعزام انسان¬ها در ساختمان، از دیگر تجهیزات و سامانه هایی هستند که باد اذعان نمود در سایه بکارگیری آن ها وسعت و شدت پیامدهای احتمالی کاهش خواهد یافت. از طرفی فقدان استاندادها و دستورالعمل¬های الزام¬آور برای احداث چنین بناهایی از منظر بکارگیری صنعت فناوری اطلاعات و ارتباطات از دیگر ملاحظاتی است که ضروری است نهادهای حکومتی و متولی امر بدان توجه ویژه¬ای داشته باشند.
الزام بکارگیری سامانه های مدیریت ساختمان (BMS) از فاز ابتدایی ساخت و یا تجهیز بناهای قدیمی از پیش ساخته-شده قاعدتاً در پیشگیری و یا کاهش خطرات ناشی از آتش سوزی و نظیر آن کمک شایانی خواهد داشت. نگهداری نسخ الکترونیکی اسناد مالی اعم از چک، سفته و دفاتر یادداشت مطالبات به واسطه بکارگیری فضاهای ذخیره سازی متمرکز، فناوری رایانش ابری با میزبانی نهادهای تجاری و مالی کشور، صندوق امانات الکترونیکی و نظیر آن نیز حجم آسیب¬های مالی و همینطور نگرانی¬ها را به طور چشمگیری کاهش می دهد.
2. بدیهی است بکارگیری افراد شایسته در تصدی مناسب دولتی مرتبط با توسعه شهری که آگاه به تکنولوژی روز و فناوری های نوین از جمله فناوری اطلاعات هستند، تأثیر بسزایی در ندوین و طراحی ساختارهای صحیح در جهت بکارگیری این فناوری ها در ساخت و سازهای شهری خواهد داشت. حال مشهود است که برخی از این مناصب در سایه مشارکت مردمی محقق می شود. یکی از زمینه های مشارکت مردم که نتیجه آن در مدیریت شهری نقش بسزایی دارد، حضور در انتخابات شوراهای شهر می باشد. افزایش آگاهی مردم در انتخاب افراد شایسته برای ورود به عرصه هایی همچون خدمت رسانی شهری و جلوه اجتماعی بخشیدن انتخابات شورای شهر به جای نگاه سیاسی و منفعت حزبی از وظایف مهم متولیان امر به شمار می¬رود.
اگرچه خدماتی که اعضای محترم دوره¬های فعلی و پیشین شورای شهر داده¬اند، غیر قابل انکار نیست، اما باید پذیرفت که انتخاب و حضور اعضایی متخصص در حوزه¬هایی از جمله صنعت فناوری اطلاعات و ارتباطات در شوراهای شهر با توجه به نقش این صنعت در توسعه شهری تأثیر بسزایی در جهت پیشگیری از این¬گونه حوادث در سایه انتخاب و انصاب افراد شایسته در شهرداری¬ها و همچنین تدوین لوایح و طرح¬های کارآمد در این راستا خواهد داشت.
زیرساخت های حمل و نقل هوشمند، خودروهای مجهز به فناوری های اطلاعاتی و ارتباطی، توسعه مراکز کنترل ترافیک شهری به منظور پیشگیری از اردحام ناوگان امدادرسانی در مسیرهای منتهی به محل وقوع حادثه از جمله طرح¬هایی است که بر اذهان متخصصین امر متأسفانه حضور کمرنگی نسبت به ورزشکاران و سیاسیون در تشکیل شوراهای شهر کشور دارند، متصور است.
3. بعد فرهنگی
یکی دیگر از چالش های فناوری اطلاعات و ارتباطات در بسیاری از کشورهای در حال توسعه از جمله ایران، نبود ساز و کارهای فرهنگی در بکارگیری این فناوری می باشد که متأسفانه کشور را در معرض صدمات جبران ناپذیری قرار داده است. بسیار دردناک است که در حادثه اخیر شاهد آن باشیم که تنها کاربرد گوشی های هوشمند و سایر ابزارهای مبتنی بر فناویر اطلاعات از منظر اغلب مردم، انتشار اخبار و تصاویر دلخراش از عوامل و محل وقوع رویداد تلخ فرو ریختن ساختمان پلاسکو و جانباختن نیروهای فداکار سازمان آتش نشانی شهرداری تهران باشد. بطوریکه حداقل پیامد این اقدام برخی از هم وطنان ازدحام بیش از حد سایر شهروندان ایجاد سربار ترافیکی و متأسفانه عدم خدمت رسانی به موقع نیروهای امدادگر از جمله اورژانس و احتمالاً جانباختن برخی از مجروحین در همین مدت مان می باشد. لذا در همین راستا، نقش دستگاه های حکومتی به خصوص رسانه های عمومی در فرهنگ سازی و ترویج رفتارهای صحح در فضای مجازی پس از این حادثه پررنگ تر می شود.
امید است بیش ار پیش شاهد بهره¬گیری از صنعت فناوری اطلاعات و ارتباطات در توسعه شهری هم در حوزه زیرساخت و هم در حوزه خدمات باشیم. همچنین شایسته است در ترویج فرهنگ صحیح استفاده از فضای مجازی و بسترهای اینترنتی اهتمام ورزیم بطوریکه رفتار و فرهنگ ما در این فضا مشابه تمدن اصیل ایرانی الگوی سایر جوامع شود.
آخرین اخبار
